خانه در فیلم های داریوش مهرجویی نقشی پرمعنا دارد. بدین معنا که، خانه در این آثار تنها مکانی برای اجرای صحنه های فیلم ها و جایی برای خواب و خور نیست؛ بلکه از پیوندی وجودی با زندگی و هستی شخصیت های فیلم های مهرجویی برخوردار است.

با توجه به جایگاه ویژه ی استعاره در شعر سپهری، چگونگی عملکرد داریوش شایگان در برگرداندن استعاره ها و انتقال تصاویر نوین شعر سهراب به زبان فرانسه، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پایان نامه تلاش بر این بوده است که به سوالات زیر پاسخ داده شود: - داریوش شایگان چه رویکردی را برای ترجمه ی استعاره در شعر سهراب برگزیده است؟ - با توجه به یکسان نبودن گستره ی تعریف استعاره در زبانهای فارسی و فرانسه...

داریوش شایگان، در کنار اندیشمندانی چون سید احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، از برجسته­ترین اندیشمندان پنج دهۀ اخیر ایران محسوب می­شود. از مباحث کانونی و محوری در آثار این اندیشمندان، پرداختن به مسئلۀ هویت و هویت ایرانی، در مواجهه با چالش­های پیش روی در جهان مدرن است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که «داریوش شایگان چه رویکردی را در خصوص بحران هویت جهان معاصر پی می­گیرد؟» ایدۀ مق...

آنچه که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، ارزیابی تحول در اندیشه داریوش شایگان و به ویژه نظریه هویتی وی و همچنین بررسی ارتباط و نسبت میان این نظریه هویتی (البته با درنظر گرفتن تحول صورت گرفته در آن ) با اندیشه و نظام سیاسی لیبرال دموکراسی است. نتیجه به دست آمده حاکی از تحول در نظریه هویتی شایگان از نگرش به خویشتن و شرق گرایی به سوی مدرنیته و غرب گرایی است که در زمینه امر سیاسی با دو تابع...

با تجدید چاپ کتاب ادیان و مکتبهای فلسفی هند اثر داریوش شایگان در سال 1394 ـ یعنی حدود پنجاه سال پس از انتشار چاپ اول کتاب در سال ۱۳46ـ پرداختن به اینکه، مختصراً، از آن زمان چه تغییراتی در مطالعۀ هند و ادیان آن رخ داده، ضروری به نظر می رسد. هدف این نوشته نشان دادن گوشه ای از این تغییرات است، که از این کتاب غایب است و به طور غیرمستقیم مطرح کردن این پرسش، که چرا پس از نگارش این کتاب هنوز این تغییرا...

در میان گفتمان‌های روشنفکری ایران، داریوش شایگان را به استناد آرای او «فیلسوف فرهنگ» می‌نامند. شایگان همواره بحث «ایران فرهنگی» را در نظر داشته است: چه آنجا که در «هندوئیسم و تصوف» به قیاس ظرفیت‌ها و امکانات ایران فرهنگی برای تأثیرگذاری بر فرهنگ و آیین هندو و عناصر بینافرهنگی می‌پردازد، (آنچه می‌توان از آن به عنوان ایرانِ شرق یاد کرد) چه هنگامی که در «آسیا در برابر غرب» از هجوم دیگری و فرهنگی بی...

یکی از مسائلی که در تحلیل هویت در ایران همواره مورد توجه قرار گرفته است نحوه مواجهه روشنفکران با آن است. در میان گفتمان های روشنفکری ایران، داریوش شایگان همواره‌ با  گشودگی‌ و انفتاح‌ با مکاتب‌ گوناگون‌  و موضوعات‌ مختلف‌ از جمله "هویت ایرانی" مواجه‌ می‌شود: چه آنجا که در "ادیان‌ و مکتبهای‌ فلسفی‌ هند" از «حسن‌ تفاهم‌» میان‌ فرهنگ­ها سخن‌ به‌ میان‌ می‌آید چه هنگامی که در "آسیا در برابر غرب" از ...

در این نوشتار درصدد بررسی تطبیقی مفهوم سنت در اندیشۀ متفکران ایرانی با تکیه بر اندیشه­های داریوش شایگان و سید حسین نصر براساس نظریۀ کنش بوردیو خواهیم بود. براساس این استدلال اندیشه­ها براساس عادت­واره شکل می­گیرد و تغییر و تحول در عادت‌واره، تحولات فکری را در پی دارد. براساس این نظریه سنت را به‌مثابۀ یک عادت­واره به‌کار می­بریم که برساخته و برسازنده است. ازاین‌رو تفاوت دیدگاه­های این دو اندیشمن...

خانه در اندیشه های هستی شناسانه، مکان احراز هویت و نماد خویشتن انسان است. این مفهوم به مثابه ی بنیانی وجودی بر زمینه ای از تقابل سنت و مدرنیته در فیلم های داریوش مهرجویی، حضوری پرمعنا و مرتبط با شخصیت های فیلم ها دارد؛ این ارتباط تا جایی است که از شیوه ی بازنمایی خانه می توان به شناخت و تحلیلی از شخصیت ها دست یافت. در این پژوهش کوشش شده است مفهوم خانه در برخی از فیلم های مهرجویی برای تبیین شخصی...

پژوهش حاضر تلاشی است در جهت یافتن پاسخ به چرایی بازاندیشی های یک متفکر برجسته ی ایرانی که اندیشه هایش را محصور حصاری جهانی کرده است. سخن از داریوش شایگان است. او جایگاه ویژه ای در گفتمان روشنفکری ایرانی دارد. این گفتمان اصولاً حول محوری به نام "غرب" یا رویارویی با غرب بنیاد یافت و نسبتی که شایگان با این مفهوم برقرار می کند، متمایز کننده ی او از سایر هستندگان این وادی است. اصولاً شایگان دو رویکر...